Giới thiệu về dự án

LÝ DO THÀNH LẬP DỰ ÁN

Thế giới chúng ta đang sống, với sự phát triển như vũ bão của khoa học công nghệ, các phương tiện nghe nhìn, đa chiều và nhanh nhạy, thì việc đọc sách bị tác động không hề nhỏ, bằng chứng là thời gian và sự quan tâm của chúng ta dành cho hoạt động này ngày càng ít đi. Đây thực sự là mối lo của các nhà quản lý và của cả xã hội.

Cho dù thế giới phát triển đến mức độ nào thì việc đọc sách vẫn có giá trị của riêng nó và khó mà thay thế. Vì sao? Bởi vì, đọc sách là một trong những yếu tố quan trọng để định hình nhân cách và phát triển tư duy. Như lời Terfaut: “Một quyển sách có thể quyết định cuộc đời hay dở của một đứa trẻ”. Đọc sách là cách chúng ta bồi dưỡng các kỹ năng về ngôn ngữ, khái quát, phân tích, biểu đạt, tưởng tượng và sáng tạo…; đọc sách còn giúp cho chúng ta mở rộng thế giới quan và nhân sinh quan, như lời M.Gorki: “Sách mở ra trước mắt chúng ta những chân trời mới”. Đọc sách cũng là cách giúp chúng ta duy trì sức khỏe trí não…

Tổng thống Mỹ Barack Obama cho rằng dẫn dắt trẻ đến với thư viện là chúng ta đã thay đổi cuộc đời các em: “Vào khoảnh khắc mà chúng ta thuyết phục đứa trẻ, bất cứ đứa trẻ nào, bước qua bậc thềm ấy, bậc thềm màu nhiệm dẫn vào thư viện, ta thay đổi cuộc sống của các em mãi mãi, theo cách tốt đẹp hơn”.

Đọc sách là một phương pháp học tập,  đối với trẻ em, khi năng lực đọc tốt lên, sẽ giúp cho các cháu tiếp thu kiến thức hiệu quả hơn. Việc bồi dưỡng thói quen, hứng thú và thói quen đọc sách là điều hết sức cần thiết.

THỰC TRẠNG

Tại Việt Nam việc đọc sách chỉ tập trung ở đô thị, còn các vùng nông thôn, vùng sâu vùng xa học sinh hầu như không có sách để đọc. Thư viện tại các nhà trường thì lượng sách quá ít và ít mở cửa cho học sinh vào thư viện đọc.

Năm 2008, khi khảo sát để thiết kế dự án này, theo thống kê, mức đọc bình quân của người Việt 0.8 quyển/người/năm; năm 2015 là 2,8 quyển/người/năm (trong khi Pháp, Nhật Bản, Israel trung bình mỗi người dân đọc từ 20 cuốn sách /năm; Singapore 14 cuốn/ năm, Malaysia là 10 cuốn/ năm…). Theo thống kê của Bộ VHTT và Du Lịch, 26% người dân hoàn toàn không đọc sách, 44% người dân thi thoảng đọc; năm 2018 mức đọc nâng lên 4 cuốn/năm, trong đó, 2,8 cuốn là sách giáo khoa, 1,2 cuốn là sách khác.

Dự án “Làm bạn với sách”  đã triển khai hơn 12 năm. Lịch sử phát triển của Dự án bắt đầu từ năm 2008 triển khai tại tỉnh Thừa Thiên Huế, đến năm 2013 địa bàn dự án mở rộng ra tỉnh Quảng Bình và Hà Tĩnh, đến năm 2015 địa bàn dự án mở rộng ra tỉnh Nghệ An, năm 2018 lan tỏa đến tỉnh Quảng Trị.

MỤC ĐÍCH DỰ ÁN: Bồi dưỡng cho học sinh phát triển sự tự tin và các các kỹ năng học tập cơ bản (kĩ năng tập trung, kĩ năng quan sát, kĩ năng lí giải, kĩ năng mô tả và kĩ năng sáng tạo).

ĐỐI TƯỢNG HƯỞNG LỢI: Các trường tiểu học, THCS tại 6 tỉnh miền Trung

MỤC TIÊU & HOẠT ĐỘNG

Mục tiêu dự án	Nội dung tài trợ	Hoạt động trọng điểm	Tiêu chí đánh giá
Kiến tạo môi trường đọc sách thân thiện và hiệu quả.	Hỗ trợ  xây dựng  thư viện thân thiện bậc tiểu học và THCS.	Khảo sát, đánh giá và xác định trường được hỗ trợ. Quy hoạch và xây dựng thư viện thân thiện. Tổ chức họp đánh giá. Theo dõi, khảo sát hoạt động đọc sách tại nhà trường.	Số lượng thư viện được hoàn thành xây dựng trong năm
Bồi dưỡng thói quen và hứng thú đọc sách cho học sinh. Bồi dưỡng kĩ năng tổ chức hoạt động cho giáo viên.	Tổ chức hoạt động đọc sách, kể chuyện sách, chia sẻ sách  cho học sinh theo lịch. Hỗ trợ kinh phí tổ chức các cuộc thi tìm hiểu theo chủ đề. Cung cấp Sổ tay đọc sách và Cẩm nang đọc sách Tài trợ các khóa tập huấn cho cán bộ quản lý và giáo viên về phương pháp tổ chức hoạt động. Tài trợ phần thưởng cho tập thể cá nhân	Thuyết phục các trường đưa lịch đọc, kể chuyện và chia sẻ sách vào chính khóa. Tổ chức hướng dẫn, theo dõi học sinh ghi chép Sổ tay và Cẩm nang đọc sách. Tổ chức tập huấn và hướng dẫn cho giáo viên. Tổ chức tham quan, giao lưu học tập các dự án đọc sách ở trong và ngoài nước. Tổ chức cuộc thi “ Học sinh chia sẻ sách hay và giáo viên kể chuyện hấp dẫn” Tổ chức tổng kết hoạt động đọc sách, khen thưởng cho tập thể và cá nhân có thành tích tốt.	Lượt HS đến thư viện hàng tháng. Tổng số sách bình quân mà học sinh đọc của năm học. Năng lực đọc và chất lượng học tập của học sinh. Số lượng giáo viên được tham gia tập huấn hàng năm.

KẾT QUẢ ĐẠT ĐƯỢC

Tác động đến chính sách: thông qua các hoạt động dự án Làm bạn với sách nhằm tác động đến các ban ngành giáo dục để hoạt động đọc sách trở thành một hạng mục trọng điểm và lâu dài trong giáo dục. Từ đó, thu hút sự tham gia của các ban ngành đồng thời huy động được nhiều nguồn lực, khiến cho dự án có tầm ảnh hưởng lớn hơn. 

Kiến tạo môi trường đọc sách thân thiện cho học sinh: Zhi-shan hỗ trợ xây dựng Thư viện thân viện, từ việc thiết kế không gian, cung cấp thiết bị, thái độ phục vụ đều rất thân thiện, cho đến nội dung phục vụ rất phong phú nhằm tăng sự thích thú đọc sách của học sinh. Đồng thời, Zhi-shan hỗ trợ xây dựng quy trình quản lý thư viện, tăng cường việc quản lý và sử dụng thư viện một cách có hiệu quả nhất; Tổ chức tập huấn cho giáo viên và cán bộ thủ thư nhằm nâng cao chất lượng dạy và học đồng thời nâng cao ý thức tự học của học sinh.

Đa dạng hóa các hoạt động tạo sức hấp dẫn: Trước đây, tại các nhà trường không có tiết đọc sách trong thời khóa biểu, nhưng hiện các trường đã đưa tiết đọc vào thời khóa biểu chính khóa và mỗi lớp có ít nhất 1 tiết đọc sách tại thư viện. Trước đây, dưới sự giám sát của giáo viên thì học sinh mới đọc sách, nhưng hiện nay các em đã chủ động đọc, đồng thời giáo viên tổ chức kể chuyện và học sinh chia sẻ sách nhằm nâng cao nhận thức cho học sinh, đồng thời tăng cường khả năng biểu đạt và phát huy những năng lực của học sinh

Về số lượng và chất lượng hoạt động

Dự án đã xây dựng thành công phong trào đọc sách trường học tại các tỉnh miền Trung. Có thể nói phong trào đọc sách ở các địa phương có dự án trở thành một mô hình điểm.

Hàng trăm thư viện cùng trang thiết bị hiện đại, tiện dụng và thân thiện được xây dựng tại nhiều địa phương.

Mức đọc bình quân của học sinh tiểu học (có kiểm chứng) 67 quyển/học sinh/năm học.

Thông qua hoạt động ghi chép sổ tay đọc sách và chia sẻ sách, đã rèn cho học học sinh thói quen và phương pháp tư duy trước, trong và sau khi đọc; bồi dưỡng phẩm chất, các năng lực học tập cơ bản, các kỹ năng mềm….

Với những đóng góp to lớn của dự án đối với phong trào đọc sách tại Việt Nam, năm 2018 Zhi-shan vinh dự là 1/13 tập thể và Trưởng văn phòng dự án – Người sáng lập Dự án “Làm bạn với sách” là 1/6 cá nhân tiêu biểu được Bộ Văn hóa thể thao và du lịch trao tặng giải thưởng văn hóa đọc.